Cây mật nhân: Tác dụng và cách dùng làm thuốc chữa bệnh

Cây mật nhân là một loại dược liệu quý được sử dụng phổ biến trong Đông y. Mật nhân có tác dụng rất tốt trong việc tăng cường sức khỏe sinh lý cho phái mạnh. Ngoài ra cây còn có tác dụng trong việc giải độc gan, bồi bổ khí huyết và điều trị tiểu đường hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho các bạn thêm những thông tin về loại cây thuốc quý này nhé.

Đặc điểm cây mật nhân

Mật nhân là một loại cây thảo dược được sử dụng làm thuốc trong Đông y. Cây mật nhân còn có tên gọi khác là cây mật nhơn, thuộc họ thanh thất. Trong khoa học cây có tên là Eurycoma Longifolia. Mật nhân có tác dụng rất tốt đối với sinh lý nam giới và được dùng làm thuốc để chữa các loại bệnh về gan, xương khớp…

Mật nhân là một loại cây có thân gỗ, có chiều cao trung bình khi trưởng thành khoảng 10 – 15m. Cây thường sinh sống và mọc ở dưới những loại cây lớn khác. Lá mật nhân không có cuống, hình kép và gồm khoảng 13 – 42 lá nhỏ mọc theo kiểu đối xứng nhau.

Lá cây có màu xanh lục ở mặt trên và mặt dưới có màu xanh trắng. Hoa mật nhân là loại lưỡng tính, mọc thành từng cụm và có màu phổ biến là đỏ tươi hoặc đỏ nâu, trên hoa được bao phủ một lớp lông tơ mỏng.

Quả của cây có hình trứng, hơi dẹt xuống và có màu nâu vàng, khi chín có màu nâu đỏ. Rễ cây mật nhân khá lớn và nặng, có cây có rễ nặng tới hàng chục kg. Rễ cây có màu trắng hoặc hơi vàng, đây là bộ phận được dùng nhiều nhất để làm thuốc vì tính dược lý cao.

Cây mật nhân được thấy xuất hiện phổ biến ở đồi núi phía Đông Nam Bộ và miền Trung nước ta. Vì loại cây này có dược tính cao nên được nhân dân trồng để dùng làm thuốc chữa bệnh.

Thành phần hóa học của cây mật nhân

Cây mật nhân có vị khá đăng vì chứa một lượng urycomalacton khá cao. Ngoài ra vỏ của cây có chứa một số thành phần hóa học như: Hydroxyxeton, 2,6 Dimetoxybenzoquinon, quasin… Một số bộ phận khác của cây chứa các hợp chất hóa học khác là: Hợp chất alcaloid (10-dimethoxycanthin và carbolin), hợp chất triterpen (chứa thành phần niloticin, piscidinol A, và hyspidron), Glucopyranosid,…

Bộ phận dùng, thu hái, sơ chế và bảo quản cây mật nhân

Mật nhân là một loại cây thuốc quý có thể chữa được nhiều bệnh khác nhau. Chúng ta có thể sử dụng hầu hết các bộ phận của cây để làm thuốc:

Bộ phận dùng

Ngoại trừ hoa thì tất cả các bộ phận của mật nhân đều được sử dụng làm thuốc. Các bộ phận như: Lá, thân, rễ, vỏ, quả… Trong đó thì rễ cây là bộ phận được dùng nhiều nhất vì có dược tính cao.

Thu hái

Cây mật nhân sinh trưởng quanh năm. Vì vậy mà ta có thể thu hái loại cây này vào bất kỳ thời điểm nào.

Sơ chế

Mật nhân sau khi được thu hái có thể sơ chế thành nhiều loại khác nhau. Cây có thể sơ chế thành bột mịn, rễ cây có thể đem đi chiết suất lấy chất lỏng làm thuốc. Ngoài ra ta có thể chặt thân, rễ cây thành từng đoạn nhỏ rồi đem phơi khô và cất vào túi sạch dùng dần.

Mật nhân có thể sơ chế thành nhiều dạng khác nhau

Bảo quản

Sau khi sơ chế xong ta đem dược liệu bảo quản trong túi sạch hoặc lọ thủy tinh. Tiếp theo để tại nơi khô ráo, tránh ẩm ướt vì sẽ làm mốc dược liệu.

Công dụng của cây mật nhân

Mật nhân là loại cây dược liệu có tính mát, vị đắng có thể dùng để chữa nhiều bệnh khác nhau. Sau đây là một số công dụng của loại cây này:

• Tăng lượng Testosterone trong cơ thể nam giới từ đó tăng cường sức khỏe sinh lý cho phái mạnh.
• Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, giảm căng thẳng hiệu quả.
• Phòng chống  lão hóa, ngăn ngừa sự phát triển của các khối u.
• Có tác dụng tốt với hệ tiêu hóa, làm giảm tình trạng đầy hơi, ăn không tiêu…
• Tác dụng trong việc chữa trị các bệnh viêm da, ghẻ lở, mụn nhọt.
• Điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả.
• Chữa đau bụng kinh cho phụ nữ hiệu quả.
• Điều trị chứng mất ngủ, chán ăn, huyết áp cao.
• Điều trị các bệnh về xương khớp, đau mỏi tay chân.

Cây mật nhân có tác dụng chữa bệnh gì?

Trong dân gian cây mật nhân được gọi là cây bách bệnh vì có công dụng chữa nhiều bệnh khác nhau. Dưới đây là một số tác dụng của mật nhân trong việc điều trị bệnh:

Cây mật nhân giúp tăng cường sinh lý cho đàn ông

Mật nhân nổi tiếng với công dụng tăng cường sức khỏe sinh lý ở nam giới. Cây có tác dụng tăng cường hooc môn Testosterone trong cơ thể một cách tự nhiên. Từ đó giúp cơ thể phải mạnh tăng cường sự hưng phấn trong khi quan hệ. Ngoài ra mật nhân còn có tác dụng bổ sung năng lượng, tăng cường sức đề kháng và ổn định huyết áp.

Trong vỏ cây và rễ của mật nhân chứa các chất có tác dụng ngăn chặn sự suy giảm sinh lực phái mạnh khi đến tuổi trung niên. Ngoài ra mật nhân còn được sử dụng trong các bài thuốc chữa chứng xuất tinh sớm, tăng cường số lượng và chất lượng cho tinh trùng hiệu quả.

Cây mật nhân giúp giảm căng thẳng và bảo vệ gan

Trong mật nhân chứa chất Anxiolytic, có tác dụng tốt đối với hệ thần kinh, giảm căng thẳng cho cơ thể con người. Cây mật nhân còn được kết hợp với một số dược liệu khác để chữa trị các bệnh về gan.

Cây mật nhân giúp bồi bổ khí huyết, điều trị đau lưng

Mật nhân có chứa các thành phần giúp cơ thể hấp thu các chất dinh dưỡng một cách hiệu quả. Đồng thời cây còn có chức năng giải độc gan, thanh lọc thải độc. Sử dụng các bài thuốc với cây mật nhân sẽ giúp người bệnh tăng cường hệ miễn dịch, điều trị khí huyết kém và suy nhược cơ thể.

Cây mật nhân giúp điều trị tiểu đường

Mật nhân có tác dụng trong việc điều trị tiểu đường cực kỳ tốt. Loại dược liệu này có khả năng làm ức chế quá trình hấp thụ đường từ ruột vào máu trong cơ thể. Ngoài ra mật nhân còn giúp ổn định lượng đường huyết, kích thích các tế bào sản sinh ra insulin.

Cây mật nhân giúp điều hòa kinh nguyệt

Mật nhân không chỉ có tác dụng thần kỳ đối với nam giới mà loại dược liệu này còn có tác dụng tốt với phụ nữ. Mật nhân giúp cơ thể phụ nữ điều hòa kinh nguyệt, giảm triệu chứng đau bụng khi tới tháng cho các chị em.

Cách dùng cây mật nhân

Cây mật nhân có thể sử dụng nhiều bộ phận để làm thuốc. Dưới đây là một số cách dùng loại cây này:

Sắc lấy nước uống

Một trong cách đơn giản nhất để sử dụng mật nhân là đem dược liệu hãm cùng nước sôi để uống thay trà. Hoặc bạn có thể dùng mật nhân tươi để sắc nước uống.

Tán thành bột mịn

Mật nhân đem sấy khô sau đó tán thành bột mịn. Khi sử dụng thì thêm một ít mật rồi nắn thành những viên tròn nhỏ. Mỗi lần sử dụng dùng 6 – 8g.

Chế thành cao mật nhân

Mật nhân đem đi sấy khô sau đó cắt nhỏ rồi tán thành bột mịn. Tiếp theo cho một lượng vừa đủ mật ong vào bột để thành dạng sệt. Đem nấu hỗn hợp tại nhiệt độ 55 độ, khi hỗn hợp đã nguội thì ta cho vào bảo quản tại ngăn mát tủ lạnh. Mỗi lần sử dụng khoảng 1 thìa cà phê cao mật nhân.

Ngâm rượu

Lấy rễ mật nhân cắt thành từng lát mỏng, sau đó đem phơi cho héo. Tiếp theo ngâm rễ cây, táo mèo hoặc chuối khô cùng một ít rượu. Ngâm khoảng 1 tháng là ta có thể sử dụng được rồi.

Ngâm cùng sáp mật ong

Cây mật nhân đem đi thái mỏng sau đó ngâm cùng sáp mật ong và rượu. Ngâm khoảng 30 – 45 ngày là ta có thể sử dụng được.

Các bài thuốc với cây mật nhân

Mật nhân được sử dụng trong nhiều bài thuốc khác nhau. Sau đây là một số bài thuốc từ loại cây này:

Chữa bệnh gan: Mật nhân có tác dụng chữa các bệnh về gan đặc biệt là viêm gan hiệu quả. Bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau: 10g mật nhân, 70g cà gai leo cùng với 30g diệp hạ châu. Sau đó đem tất cả đi rửa sạch và đun sôi cùng 1 lít nước cho tới khi cạn còn một nửa. Dùng làm nước uống trong ngày và sử dụng trong vòng 1 – 3 tháng.

Chữa bệnh gout: Bạn chuẩn bị khoảng 20g cây mật nhân khô đem đi rửa sạch. Sau đó đun sôi cùng với 1 lít nước đến khi cạn còn một nửa. Sử dụng làm nước uống trong ngày.

Điều trị bệnh tiểu đường: Mật nhân có tác dụng tốt trong việc chữa trị tiểu đường. Bạn lấy khoảng 100g mật nhân khô thái lát sau đó đem đi sao vàng. Khi sử dụng lấy khoảng 20g mật nhân đun sôi cùng 2 lít nước trong vòng 1 tiếng. Sử dụng làm nước uống hàng ngày thay nước lọc.

Chữa đau bụng, ăn không tiêu: Mật nhân khi kết hợp cùng một số dược liệu sẽ có tác dụng tốt điều trị chứng đầy bụng, ăn không tiêu. Bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu: Mật nhân, củ ấu, sả, củ bồ bồ, trần bì, hậu phác mỗi loại dược liệu láy khoảng 50g. Tiếp theo đem tất cả nguyên liệu sao khô rồi tán thành bột mịn. Mỗi lần sử dụng lấy khoảng 12g pha cùng nước ấm uống trong ngày.

Chữa trị khí huyết kém, nóng trong người: Sử dụng rễ mật nhân cùng với hà thủ ô, rau muống biển, tang chi, dây ký ninh, đậu đen, dây gùi, rễ ô môi mỗi loại 10g. Sau đó đem tất cả nguyên liệu rửa sạch rồi sắc cùng nước sôi lấy nước uống trong ngày.

Giúp kích thích tiêu hóa: Chuẩn bị khoảng 20g rễ cây mật nhân cùng với 10g chuối sứ khô đem ngâm cùng 1 lít rượu. Để khoảng 7 ngày là có thể dùng được, mỗi lần uống khoảng 30ml, uống 3 lần một ngày.

Chữa rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh: Mật nhân có tác dụng rất tốt trong giúp điều hòa kinh nguyệt cho phụ nữ. Chuẩn bị khoảng 15g mật nhân đem rửa sạch sau đó đun sôi cùng với nước, uống liên tục trong khoảng thời gian hành kinh.

Chữa mẩn ngứa cho trẻ em: Dùng lá của cây mật nhân sau đó đem rửa sạch và đun thành nước tắm cho trẻ. Hoặc có thể dùng lá tươi đem đi giã nát rồi đắp lên chỗ bị mẩn ngứa.

Chữa tiêu chảy, kiết lỵ: Dùng quả của mật nhân đem rửa sạch rồi đun sôi lấy nước uống. Sử dụng trong khoảng 3 – 5 ngày tình trạng tiêu chảy sẽ được cải thiện đáng kể.

Giúp tẩy giun, giải độc rượu: Dùng rễ mật nhân đem rửa sạch rồi đun sôi cùng đến khi nước cô đặc lại. Sử dụng làm nước uống ngày 2 lần.

Cải thiện sinh lý nam giới: Mật nhân có công dụng cải thiện sức khỏe sinh lý ở nam giới cực kỳ hiệu quả. Chuẩn bị khoảng 400mg mật nhân cùng với khoảng 30gr linh chi và 50mg nhân sâm. Sau đó đem các nguyên liệu sao khô rồi tán thành dạng bột mịn. Sau khi sơ chế xong các bạn nên nghe theo chỉ định của bác sĩ để có thể dùng liều lượng chính xác.

Lưu ý khi sử dụng cây mật nhân làm thuốc uống

Mật nhân là một loại cây thuốc quý. Tuy nhiên khi sử dụng mật nhân làm thuốc ta cần lưu ý một số điều sau:

Chống chỉ định sử dụng

Khi sử dụng mật nhân ta cần lưu ý một số điều

Không sử dụng các bài thuốc có mật nhân nếu bạn bị dị ứng với các thành phần có trong cây. Phụ nữ đang mang thai và trẻ em dưới 9 tuổi cũng không được sử dụng các bài thuốc có chứa mật nhân. Đối với những bệnh nhân mắc các bệnh lý về tim mạch, dạ dày nặng cũng không nên sử dụng loại cây này.

Tác dụng phụ

Khi sử dụng mật nhân bạn sẽ có thể gặp một số triệu chứng như: Đau đầu, buồn nôn, kích ứng da, hạ đường huyết… Khi gặp các hiện tượng này bạn nên ngừng sử dụng thuốc ngay và chỉ dùng lại khi có chỉ định của bác sĩ. Trước khi sử dụng các bài thuốc với mật nhân bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn một cách chính xác nhất.

Bài viết trên đây đã cung cấp một số thông tin về cây mật nhân. Mong rằng các bạn đã có thêm những thông tin bổ ích khi đọc xong bài viết này.